Ο κυρίαρχος μαθησιακός μας τύπος, είναι αυτός που καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο μαθαίνουμε πιο εύκολα, γρήγορα και αποτελεσματικά.

Μερικοί μαθητές είναι άνετοι µε τις θεωρίες και τις αφηρημένες έννοιες, κάποιοι νιώθουν εξοικειωμένοι µε τα γεγονότα και την παρατήρηση φαινομένων, άλλοι προτιμούν τη βιωματική μάθηση και άλλοι κλίνουν προς την ενδοσκόπηση. Ένα στυλ μάθησης δεν είναι προτιμότερο ούτε ανώτερο από ένα άλλο στυλ, είναι απλά διαφορετικό, µε διαφορετικές χαρακτηριστικές δυνατότητες και αδυναμίες (Felder & Brent 2005).

Πολλές φορές, μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζονται επειδή το παιδί δε λαμβάνει τις πληροφορίες και τις γνώσεις με τον τρόπο που το διευκολύνει ώστε να τις κατανοήσει και να τις κατακτήσει. Για αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό ως γονείς ή ως δάσκαλοι να γνωρίζουμε με ποιον τρόπο μαθαίνει καλύτερα το παιδί μας. Ο δάσκαλος της τάξης θα πρέπει να γνωρίζει τον μαθησιακό τύπο κάθε μαθητή του και έχοντας στα χέρια του τον μαθησιακό χάρτη της τάξης, να οργανώνει τη διδασκαλία με τέτοιο τρόπο ώστε να καλύπτει τις ανάγκες κάθε μαθητή.

Ας δούμε αναλυτικά κάθε μαθησιακό τύπο:

1. Ακουστικός τύπος: Οι άνθρωποι που έχουν κυρίαρχο τον ακουστικό τύπο μάθησης, έχουν υψηλή ικανότητα να μαθαίνουν αξιοποιώντας ακουστικές πληροφορίες, διαλέξεις, ομιλίες, ηχογραφήσεις, κ.λπ. Στο παιδί με ακουστικό μαθησιακό τύπο αρέσει να τραγουδά, να σφυρίζει, να κινείται ρυθμικά χτυπώντας τα δάχτυλα ή το πόδι, να παίζει μουσικά όργανα και να ακούει μουσική. Ο ακουστικός τύπος μέσα στην τάξη, είναι το παιδί που κοιτάζει έξω από το παράθυρο κι ενώ ο δάσκαλος νομίζει πως χαζεύει, το παιδί ακούει το μάθημα κανονικά! Το διευκολύνει να διαβάζει και να σκέφτεται δυνατά. Το βοηθά πολύ να χρωματίζεται η φωνή κατά τη διδασκαλία καθώς και η χρήση ομοιοκαταληξίας και ρίμας. Παράδειγμα ακουστικού τύπου ήταν ο Wolfgang Amadeus Mozart (ανεπτυγμένη ακουστική νοημοσύνη).

2. Οπτικός τύπος: Το άτομο που χαρακτηρίζεται ως οπτικός τύπος μάθησης, μαθαίνει καλύτερα αξιοποιώντας οπτικές πληροφορίες, οπτικά μέσα, εικόνες, διαγράμματα, διαφάνειες, κινούμενα σχέδια. Στον οπτικό μαθησιακό τύπο, αρέσει να διαμορφώνει πράγματα, να σχεδιάζει, να ζωγραφίζει, να φαντάζεται, να ονειροπολεί, να κρατά σημειώσεις κ.λπ. Είναι καλός στο να βρίσκει το δρόμο του, να διαβάζει χάρτες και να συγκρατεί πληροφορίες μέσα από εικόνες. Με τον οπτικό τύπο στην τάξη, ως δάσκαλος είναι απαραίτητο να έχω βλεμματική επαφή. Εάν το παιδί βρεθεί με ένα σκέτο κείμενο μπροστά του, πρέπει να το παροτρύνουμε να υπογραμμίσει τα σημαντικά, να κάνει σχήματα, να κυκλώσει λέξεις, προκειμένου να βοηθηθεί να συγκρατήσει τις πληροφορίες. Παράδειγμα οπτικού τύπου ήταν ο Pablo Picasso (ανεπτυγμένη οπτική νοημοσύνη).

3. Λεκτικός τύπος: Ένας λεκτικός τύπος, μαθαίνει αξιοποιώντας λεκτικές πληροφορίες, σχέσεις μεταξύ εννοιών, εξαγωγή συμπερασμάτων και περιλήψεων από κείμενα, και γενικότερα αξιοποιώντας το γραπτό λόγο. Στο λεκτικό μαθησιακό τύπο, αρέσει να μιλά, να διαβάζει, να γράφει, να λέει και να ακούει ιστορίες, να παίζει παιχνίδια µε λέξεις και να συζητά. Είναι καλός στο να θυμάται ονόματα, λέξεις, μέρη, χρονολογίες και άλλα καθημερινά πράγματα. Του αρέσει να εκφράζεται μέσα από συζητήσεις, συνεντεύξεις και προϊόντα του γραπτού λόγου. Ο λεκτικός τύπος έχει χιούμορ, κάνει συχνά λογοπαίγνια, έχει ροή λόγου και είναι πολύ καλός στην εξήγηση γεγονότων. Το λεκτικό στυλ μάθησης είναι παλιότερο στυλ διότι πλέον δεν υπάρχουν πολλά παιδιά - λεκτικοί τύποι μάθησης. Ωστόσο, η εκπαιδευτική πολιτική στηρίζεται κυρίως σε αυτόν τον τύπο!!! Παραδείγματα λεκτικών τύπων: Οδυσσέας Ελύτης, Γιάννης Ρίτσος, Νίκος Καζαντζάκης (ανεπτυγμένη λεκτική νοημοσύνη).

4. Κιναισθητικός τύπος: Ένα άτομο με κιναισθητικό στυλ μάθησης, μαθαίνει αξιοποιώντας κιναισθητικές πληροφορίες, όπως είναι η αφή, η κίνηση, η προσωπική εμπειρία, καθώς επίσης υιοθετώντας επιστημονική σκέψη και μεθοδολογία για να εξερευνήσει τον κόσμο γύρω του µε διάφορα μέσα (πειράματα, βιωματικές δράσεις όπως δραματοποίηση...). Στον κιναισθητικό μαθησιακό τύπο, αρέσει να κινείται, να τρέχει, να πηδά, να κατασκευάζει, να χορεύει και να αγγίζει. Εκφράζεται καλύτερα χρησιμοποιώντας το σώμα του, μέσα από τη δράση και την επανάληψη. Θέλει να κάνει πράξη όσα μαθαίνει στη θεωρία προκειμένου να τα εμπεδώσει. Τον βοηθά να κινείται ενώ διαβάζει, αλλάζει συχνά θέσεις και θέλει να απασχολεί με κάτι τα χέρια του. Στην τάξη τον βοηθά εάν ο δάσκαλος είναι παραστατικός και συμμετέχει το σώμα του κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας. Πολλές φορές οι κιναισθητικοί τύποι χαρακτηρίζονται ως υπερκινητικοί! Ο δάσκαλος θα μπορούσε να δίνει σε αυτά τα παιδιά κάποιους ρόλους που εμπεριέχουν κίνηση, όπως το μοίρασμα φυλλαδίων στην τάξη, το άνοιγμα των παραθύρων ή η αναπαράσταση του γνωστικού αντικειμένου μέσα από τη δραματοποίηση, την παντομίμα, την κίνηση. Παραδείγματα κιναισθητικών τύπων: Michael Jordan, Charlie Chaplin (ανεπτυγμένη κιναισθητική νοημοσύνη)

5. Διαπροσωπικός τύπος: Ο διαπροσωπικός τύπος μάθησης, μαθαίνει μέσα από τις διαπροσωπικές σχέσεις, την κοινωνικοποίηση, τη συναναστροφή με άλλα άτομα, και την ανταλλαγή απόψεων, αξιοποιώντας µε το βέλτιστο δυνατό τρόπο την αναδραστική πληροφορία και την επικοινωνία γενικότερα. Στο διαπροσωπικό μαθησιακό τύπο, αρέσει να δοκιμάζει τον εαυτό του και τις ιδέες του σε σχέση µε τους άλλους, να έχει πολλούς φίλους και να αποτελεί µέλος μιας κοινότητας. Είναι καλός στο να οργανώνει και να παίζει αρχηγικό ρόλο, να μεσολαβεί, να συζητά. Προκειμένου να κατανοήσει καλύτερα ένα γνωστικό αντικείμενο, τον βοηθά να το συζητήσει με άλλους και να ακούσει τις απόψεις και τις σκέψεις τους. Ακόμη, τον βοηθά πολύ να μπαίνει στη θέση να εξηγεί το γνωστικό αντικείμενο σε άλλους. Παραδείγματα διαπροσωπικών τύπων: Σωκράτης, Μητέρα Τερέζα, Maria Montessori (ανεπτυγμένη διαπροσωπική νοημοσύνη).

6. Ενδοπροσωπικός τύπος : Το άτομο με ενδοπροσωπικό στυλ, μαθαίνει μελετώντας µόνο του και όχι σε ομάδα, συγκεντρώνοντας την προσοχή του σε ένα συγκεκριμένο θέμα κάθε φορά, σκεπτόμενο ανεξάρτητα, αντλώντας πληροφορίες από πηγές που το ίδιο επιλέγει και ελέγχει. Στον ενδοπροσωπικό μαθησιακό τύπο, αρέσει να θέτει δικούς του στόχους, να σχεδιάζει και να χαλαρώνει. Είναι καλός στο να εργάζεται µόνος του και µε τους δικούς του ρυθμούς, επιμένει στους στόχους του και ακολουθεί τη διαίσθησή του. Όχι μόνο δε τον βοηθά να συζητά αυτά που διαβάζει με άλλους  αλλά μπορεί και να τον μπερδέψει. Παραδείγματα ενδοπροσωπικών τύπων: Πλάτωνας, Sigmund Freud (ενδοπροσωπική νοημοσύνη).

Σύμφωνα και µε τους Felder & Spurlin (2005), αν οι μαθητές εντοπίσουν και συνειδητοποιήσουν το μαθησιακό τους στυλ, αυτό μπορεί να παράσχει πολύτιμες πληροφορίες για τις πιθανές δυνατότητες και αδυναμίες τους όσον αφορά στον τρόπο που αποκτούν τη γνώση, αλλά και για το πώς θα μπορούσαν να εργαστούν για να βελτιώσουν τις ακαδημαϊκές τους επιδόσεις.

Πιο συγκεκριμένα, γνωρίζοντας το μαθησιακό του στυλ, το παιδί :

• Δεν αγχώνεται για τα μαθήματά του
• Βρίσκει εύκολα τα κύρια σημεία του μαθήματος
• Διαβάζει και κατανοεί την ύλη σε πολύ λιγότερο χρόνο
• Θυμάται με μεγαλύτερη ευκολία και δεν αφήνει κενά στην ύλη
• Συστηματοποιεί το διάβασμά του
• Έχει ισχυρότερη αυτοπεποίθηση

 

Πηγές:

Γιαννακουδάκης,Ε. Ι. (2010). Ένα έµπειρο σύστηµα αξιολόγησης µαθησιακών ικανοτήτων και δυσκολιών. Πρακτικά, 7ο Συνέδριο ΕΕΕΠ–∆ΤΠΕ: «Το µέλλον της µάθησης», Οκτώβριος 2010.

Felder, R. M., & Spurlin, J. (2005). Applications, reliability and validity of the index of learning styles. International Journal of Engineering Education, 21(1), 103-112.

Yannakoudakis, E. J., Yannakoudakis, E. I., Yannakoudakis, H., & Papadourakis, G. (2014). Using an Expert System to Automatically Map the Learning Profile of Individuals. The Sixth International Conference on Mobile, Hybrid, and On-line Learning.